Als je vandaag een coffeeshop binnenloopt, voelt het misschien vanzelfsprekend: je bestelt je wiet aan de balie, krijgt advies van een medewerker en geniet daarna van je aankoop, legaal en relaxed. Maar wat nu normaal voelt, is het resultaat van een bijzondere – en soms behoorlijk turbulente – geschiedenis.

In deze blog duiken we in het ontstaan van de coffeeshop in Nederland. Want hoe kwamen we eigenlijk tot het bekende “gedoogbeleid”? En waarom is dat Nederlandse model wereldwijd nog steeds zo uniek?

De vroege jaren ’60 en ’70: cannabis in de underground scene

In de jaren ’60 kwam cannabis Nederland binnen via studenten, kunstenaars en reizigers. Het gebruik speelde zich af in de marge, op kamertjes, tijdens concerten of in alternatieve cafés. De hippiecultuur was in opkomst en cannabis hoorde daar bij.

Maar wiet was illegaal. Bezit, verkoop en teelt werden strafbaar gesteld onder de Opiumwet. Toch begon er een beweging te ontstaan: gebruikers wilden niet langer in de schaduw zitten, maar pleitten voor normalisatie.

1972: Mellow Yellow opent de deuren

De eerste coffeeshop van Nederland – en misschien wel ter wereld – opende in 1972: Mellow Yellow in Amsterdam. Eigenlijk was het een theehuisje waar je onder de toonbank wiet kon krijgen. Een open geheim, maar nog steeds technisch illegaal.

Wat het bijzonder maakte, was dat de politie de verkoop van wiet oogluikend toestond. De prioriteit lag bij het bestrijden van harddrugs, en het verkopen van cannabis in een coffeeshop werd als relatief onschuldig gezien. Dit was het begin van het gedoogbeleid zoals we dat kennen.

1976: De invoering van het gedoogbeleid; coffeeshop legalisering

In 1976 gebeurde er iets belangrijks: de Nederlandse overheid besloot cannabis officieel te scheiden van harddrugs. In de aangepaste Opiumwet kwam er ruimte voor het zogeheten “gedogen”: verkoop en bezit van kleine hoeveelheden wiet en hasj (maximaal 5 gram) werd niet langer actief vervolgd.

Zo konden coffeeshops legaal bestaan – althans, aan de voorkant. De verkoop aan consumenten werd getolereerd, maar inkoop en teelt bleven strafbaar. Die rare paradox wordt ook wel de “achterdeurproblematiek” genoemd – iets waar coffeeshops tot op de dag van vandaag mee kampen.

Geschiedenis Nederlandse coffeeshop

Jaren ’80 en ’90: groei én controle

In de jaren ’80 en ’90 schoten coffeeshops als paddenstoelen uit de grond. In Amsterdam waren er op een gegeven moment meer dan 400. Tegelijkertijd kwam er meer controle. Gemeenten kregen de mogelijkheid om coffeeshops vergunningen te geven én in te trekken bij overtredingen.

Zo ontstond een professioneel model: coffeeshops als erkende bedrijven, met duidelijke regels over leeftijdsgrens (18+), geen reclame, geen verkoop van alcohol en geen overlast.

2000 en verder: aanscherping en regulering

Vanaf 2000 werd het wietbeleid in Nederland strenger. Er kwamen afstandsregels tot scholen, wietpasexperimenten in grensregio’s en strengere handhaving. Het aantal coffeeshops daalde, maar de kwaliteit en controle namen toe.

Ook kwam er meer politieke en maatschappelijke discussie over de achterdeur. Want hoe kun je een product verkopen dat je niet legaal mag inkopen? Daaruit ontstond het wietexperiment, waarin legale teelt onder toezicht wordt getest. The Border volgt deze ontwikkelingen nauwgezet.

Waarom is dit relevant voor jou als bezoeker van The Border?

Omdat elke keer dat jij bij ons binnenstapt, je deel uitmaakt van een uniek stukje Nederlandse geschiedenis van de coffeeshop. Je maakt gebruik van een systeem dat is opgebouwd uit vertrouwen, tolerantie en gezond verstand – en dat wereldwijd wordt bekeken als voorbeeld.

Het coffeeshop model bestaat niet voor niets al 50 jaar. En hoewel het niet perfect is, laat het zien dat gereguleerd cannabisgebruik wél kan. Veilig, gecontroleerd en toegankelijk voor volwassenen.

The Border: gebouwd op geschiedenis, gericht op de toekomst

Bij The Border nemen we onze rol serieus. We staan op de schouders van pioniers als Mellow Yellow en de eerste generatie coffeeshops. Maar we kijken ook vooruit: naar transparantie, duurzaamheid en kwaliteit.

Wil je meer weten over hoe wij werken, of heb je vragen over onze producten of beleid? Kom langs!