Nederland is wereldwijd bekend om zijn coffeeshops, maar wat veel mensen vergeten is dat dit model ook binnen Europa uniek is. Waar sommige landen een zero-tolerance beleid hanteren, zoals Frankrijk en Zweden, en andere landen pas sinds kort experimenteren met legalisering (denk aan Duitsland en Malta), koos Nederland al in de jaren ’70 voor een gedoogbeleid.

Dat beleid draait niet alleen om vrijheid, maar vooral om veiligheid en volksgezondheid. Door cannabis via coffeeshops te verkopen, wordt gebruik gereguleerd en losgekoppeld van harddrugs en criminaliteit. Dit maakt het Nederlandse model een interessant voorbeeld voor andere landen die worstelen met hun drugsbeleid.

De Europese diversiteit is groot:

  • Portugal koos voor decriminalisering van bezit van kleine hoeveelheden drugs, inclusief cannabis, en zet sterk in op hulpverlening.
  • Duitsland heeft in 2024 cannabis gedeeltelijk gelegaliseerd en staat de teelt in ‘Cannabis Social Clubs’ toe.
  • Malta heeft een reguleringsmodel waarbij cannabis clubs kleine hoeveelheden mogen verstrekken.
  • Frankrijk daarentegen houdt vast aan een van de strengste verbodsregimes in Europa.

Deze verschillen laten zien dat er niet één juiste manier is, maar dat de Nederlandse aanpak al tientallen jaren functioneert en daarmee een interessante blauwdruk vormt. De vraag is wel: hoe lang blijft dit een nationale aangelegenheid, en komt er ooit een Europese standaard?

De rol van de coffeeshop

Coffeeshops zijn méér dan alleen plekken waar je een joint kunt halen. Ze vervullen drie belangrijke functies die bijdragen aan een veilige cannabis cultuur:

1. Toegangspoort tot cannabis
In plaats van op straat of via een onbetrouwbare dealer, koop je in een coffeeshop in een omgeving waar regels gelden. Coffeeshops staan onder toezicht van gemeente en politie en mogen alleen cannabis verkopen onder strikte voorwaarden. Hierdoor wordt de verkoop losgekoppeld van de illegale markt en harddrugs

2. Bescherming van jongeren
Met strikte leeftijdscontroles (18+) wordt voorkomen dat minderjarigen cannabis kunnen kopen. Dit is een belangrijk verschil met de illegale markt, waar geen enkele controle bestaat.

3. Bespreekbaar gebruik
Door duidelijke maximum hoeveelheden en huisregels blijft consumptie overzichtelijk en gecontroleerd. Coffeeshops bieden bovendien een veilige, openbare plek waar gebruik bespreekbaar is.

Wat als coffeeshops er niet waren?

Zonder coffeeshops zou cannabisgebruik niet verdwijnen, het zou zich simpelweg verplaatsen naar de illegale markt. Dat brengt risico’s met zich mee:

  • Meer criminaliteit: de handel zou volledig in handen komen van illegale dealers en criminele organisaties.
  • Geen toezicht: er is geen handhaving op hoeveelheden of verkoopvoorwaarden, waardoor gebruik onzichtbaar wordt.
  • Minder veiligheid: gebruikers hebben geen aanspreekpunt, geen informatie en geen bescherming.

Coffeeshops zijn dus een soort veiligheidsklep: ze maken cannabisgebruik zichtbaar, beheersbaar en bespreekbaar.

Coffeeshops en kwaliteit

Hoewel de zogenoemde achterdeurproblematiek nog niet volledig is opgelost, zijn coffeeshops de enige plek waar er überhaupt controle is op verkoop. Ze bieden transparantie in prijs, hoeveelheid en herkomst.

Dat betekent voor jou als bezoeker:

  • Een product waarvan de herkomst beter te vertrouwen is dan op straat.
  • Een omgeving waar veiligheid en regels gelden.
  • Een plek waar je vragen kunt stellen en advies krijgt over gebruik en dosering.

Met het wietexperiment dat momenteel in verschillende Nederlandse steden loopt, wordt ook de achterdeur gereguleerd. Dit moet ervoor zorgen dat de hele keten, van teelt tot verkoop, transparanter, duurzamer en veiliger wordt.

cannabis cultuur

Het sociale aspect

Coffeeshops dragen ook bij aan een gezonde sociale en culturele benadering van cannabis. Door een openbare, sociale setting te bieden, halen ze het gebruik uit de schaduw. Dit helpt om:

  • Stigma te verminderen: cannabisgebruik wordt genormaliseerd en bespreekbaar gemaakt.
  • Jongeren te beschermen: een geheimzinnige, verboden status maakt gebruik vaak juist aantrekkelijker. Door openheid te creëren, wordt dit effect kleiner.
  • Verantwoord gebruik te stimuleren: bezoekers kunnen advies vragen en leren over dosering en risico’s.

Toekomst: van nationaal naar Europees beleid?

Nu steeds meer landen binnen de EU experimenteren met legalisering of regulering, rijst de vraag: moet cannabisbeleid op termijn Europees worden geregeld?

Een gezamenlijke aanpak zou voordelen kunnen bieden:

  • Minder grensproblemen: een uniforme aanpak voorkomt dat toeristen naar Nederland komen enkel om te blowen.
  • Betere productcontrole: Europese richtlijnen zouden kwaliteitsnormen kunnen vaststellen, wat de veiligheid verhoogt.
  • Gezamenlijke volksgezondheid campagnes: net zoals bij tabak en alcohol zou voorlichting grensoverschrijdend kunnen worden gecoördineerd.

Nederland kan hierin een voortrekkersrol spelen door te laten zien dat een gereguleerd model werkt. Het succes van coffeeshops kan zo als inspiratie dienen voor een bredere Europese aanpak.

The Border: veiligheid voorop binnen de cannabis cultuur

Bij The Border begrijpen we dat cannabisgebruik een persoonlijke keuze is. Daarom bieden we een plek waar je terecht kunt in een rustige, veilige omgeving. We zorgen voor duidelijke regels, een prettige sfeer en een verantwoord aanbod.

Onze ambitie is om meer te bieden dan alleen een verkooppunt: we willen bijdragen aan een open en gezonde cannabis cultuur. Zo maken we samen gebruik bespreekbaar en veilig – nu in Nederland, en hopelijk in de toekomst in heel Europa.